เหาเป็นแมลงขนาดเล็กที่ไม่มีปีก มีขนาด 1-2 มิลลิเมตรลำตัวแบน ปลายขามีลักษณะเป็นเล็บและมีหนามซึ่งช่วยในการยึดติดกับเส้นผมหรือเส้นขนของเหยื่อ โดยสามารถพบเหาได้ทั้งบนศีรษะ และตามขนบริเวณลำตัวและตะเข็บเสื้อผ้า โดยสามารถแพร่ติดต่อให้แก่ผู้อื่นได้ง่ายถ้ามีการสัมผัส หรือใช้ของใช้ร่วมกัน ตลอดชีวิตแม่เหา 1 ตัว สามารถวางไข่ได้วางไข่ได้มากกว่า 100 ฟอง ซึ่งไข่เหล่านี้จะฟักเป็นตัวภายใน 7 - 10 วัน ไข่เหามีสีขาวขุ่น อยู่ติดกับโคนผมหรือขนจากนั้นไข่จะฟักเป็นตัวอ่อนซึ่งเริ่มดูดกินเลือดและกลายเป็นตัวเต็มวัย โดยตลอดวงจรชีวิตนี้ เหาจะอาศัยอยู่บนร่างกายของเหยื่อ
เหาดูดกินเลือดคนเป็นอาหาร ทำให้เหยื่อสูญเสียเลือด นอกจากนั้นในน้ำลายของเหายังมีสารที่ทำให้ผิวหนังเกิดอาการคันอย่างมาก รวมทั้งทำให้เกิดอาการระคายเคืองผู้ที่เป็นเหานั้นจะมีอาการคันบริเวณที่โดนกัด ถ้าเกามากและไม่รักษาความสะอาดโดยปล่อยให้เป็นเหาเป็นเวลานานๆจะทำให้ผิวหนังเกิดเป็นหนองหรือสะเก็ดแห้งกรังได้ บางครั้งอาจนำไปสู่การติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่บริเวณท้ายทอยและข้างคอโตและเกิดการอักเสบ
การป้องกันและรักษา ควรรักษาร่างกายให้สะอาดโดยสระผมและอาบน้ำเป็นประจำ หมั่นซักผ้าเช็ดตัว ปลอกหมอน ผ้าปูที่นอน ผ้าห่ม ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น หากพบว่าเป็นเหาต้องรีบรักษาโดยทันที โดยใช้หวีเสนียดสางเหาทิ้งทุกวัน รวมทั้งใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดเหาที่ได้รับการขึ้นทะเบียนกับกระทรวงสาธารณสุขโดยใช้ตามฉลากที่แนะนำ ถ้าพบมีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนให้รับประทานยาปฏิชีวนะ ถ้าไม่หายควรไปพบแพทย์