แมลงพิษร้ายที่มากับฤดูฝน

     ในช่วงฤดูฝน น้ำท่วมขังมักจะทำให้แมลงมีพิษต่างๆ ย้ายที่หลบซ่อนเข้ามาอยู่ตามบ้านเรือน แมลงมีพิษเหล่านี้ออกหากินในเวลากลางคืน เวลากลางวันจะซ่อนตัวอยู่ในที่อับชื้นเย็นๆ เช่น ตามกองไม้ กองหิน หากหลงเข้ามาภายในบ้านเรือนมักจะหลบซ่อนตัวอยู่ตามห้องน้ำ ยกตัวอย่างเช่น แมงป่อง กับ  ตะขาบ

     แมงป่อง ในประเทศไทยพบได้หลายชนิด บางชนิดมีพิษรุนแรง บางชนิดพิษไม่รุนแรง ลักษณะมีลำตัวเป็นปล้อง มีก้ามขนาดใหญ่ไว้สำหรับจับเหยื่อ   ส่วนหางมี 5 ปล้อง ปล้องสุดท้ายมีอวัยวะสำหรับต่อยและมีต่อมพิษ พิษของแมงป่องมีทั้งแบบมีผลต่อผิวหนัง  คือ  ปวดแสบปวดร้อน เป็นรอยไหม้ คัน ชา และแบบออกฤทธิ์ต่อระบบประสาท และทำลายเม็ดเลือด โดยจะมีอาการไข้ คลื่นไส้ อาเจียน และเมื่อพิษเข้าสู่กระแสเลือดแล้ว จะทำให้ง่วงซึม กล้ามเนื้อเกร็ง น้ำลายไหล ชัก หัวใจเต้นเร็ว และเสียชีวิตในที่สุด

     ตะขาบ เป็นสัตว์ขาข้อที่พบได้ทั่วไปในเขตร้อนชื้น เป็นสัตว์ที่มีพิษร้ายแรงตัวหนึ่ง มีลักษณะลำตัวแบนราบ ลำตัวเป็นปล้องมีตั้งแต่ 15-100 ปล้อง แต่ละปล้องมีขา 1 คู่ สีน้ำตาลเหลืองจนถึงสีดำ ทำอันตรายมนุษย์โดยการกัดและปล่อยน้ำพิษเข้าไปในรอยกัดนั้น พิษของตะขาบจะทำให้มีอาการปวดอย่างรุนแรงและปวดเป็นเวลานานหลายชั่วโมง รวมทั้งมีไข้ บริเวณที่ถูกกัดจะมีลักษณะบวมแดง ปวดแสบปวดร้อนหรือชาบางส่วน ผู้ที่แพ้พิษจะมีอาการกระวนกระวาย คลื่นไส้ อาเจียน มึนงง ปวดศีรษะ และหัวใจเต้นเร็ว ตะขาบพวกที่มีขนาดใหญ่และมีพิษมากเมื่อกัดแล้วสามารถทำให้คนและสัตว์ตายได้

   ทำอย่างไรเมื่อถูกแมงป่องต่อยหรือตะขาบกัด

   หากถูกแมงป่องต่อยหรือถูกตะขาบกัดให้ล้างแผลให้สะอาดด้วยน้ำและสบู่ แล้วจึงประคบด้วยน้ำแข็งเพื่อบรรเทาอาการปวด ถ้าปวดมากให้ทานยาระงับปวด หากมีความผิดปกติกับระบบหายใจให้รีบไปพบแพทย์

     โดยปกติแล้วแมลงมีพิษเหล่านี้จะไม่เข้าใกล้มนุษย์ แต่ในฤดูฝนแมลงเหล่านี้มักจะย้ายที่หลบซ่อน ซึ่งอาจจะเข้ามาอยู่ในบริเวณที่พักอาศัย แต่สามารถป้องกันได้โดยดูแลบริเวณที่พักอาศัยให้สะอาด ไม่ปล่อยให้สกปรกรกรุงรัง ซ่อมแซมผนังห้องหรือเพดานทันทีเมื่อพบรอยแตกร้าว และในบริเวณบ้านไม่ควรมีกองใบไม้ หรือกองเศษวัสดุเหลือใช้

อ้างอิงข้อมูลจาก

หนังสือแมลงมีพิษ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข 

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์